uderzać

uderzać
1. Coś uderzyło komuś do głowy «ktoś stał się zarozumiały, zbyt pewny siebie i okazuje innym swoją wyższość»: Uwielbiam słuchać zwierzeń gwiazdorów show biznesu. Najczęściej sława uderza im do głowy. Cosm 4/1999.
2. Coś uderza (kogoś) czymś «coś zwraca czyjąś uwagę czymś, zadziwia, zaskakuje kogoś»: (...) jednoaktówki Koterskiego (...) uderzały widza brutalną prawdą o zwykłym Polaku. Wprost 888/1999.
3. Uderzać do panny, do dziewczyny, przestarz. uderzać w konkury «starać się o względy, o rękę panny, dziewczyny; zalecać się»: Zaraz po tym lecie, w które to Franek w konkury do Anielki uderzył, umarł stary Jaremek. WO 03/03/2001.
4. pot. Uderzyć kogoś bykiem «uderzyć kogoś głową»: Potężna gruba kobieta uderzyła tamtą bykiem w twarz, z nosa popłynęła krew. J. Głowacki, Café.
5. Uderzyć w czyjąś czułą strunę, w czyjś czuły punkt «dotknąć drażliwej dla kogoś rzeczy»: „Pamiat’” uderzyła w czułą strunę Wielkorusów, którzy są coraz bardziej oburzeni na szkody wyrządzone ich narodowemu dziedzictwu przez siedemdziesiąt lat komunizmu. Kultura P 500/1989.
6. Uderzyć w jakiś ton, w jakąś nutę, strunę «nadać pewien charakter swojej wypowiedzi, podkreślić emocjonalnie jakiś temat lub problem»: – O której wracasz do domu? – zapytała surowo. – Przepraszam... nie wiedziałem – uderzyłem w ton skruchy. – Co? Czego nie wiedziałeś? – Że to potrwa tak długo. A. Libera, Madame.
7. pot. Uderzyć w płacz, w bek, w krzyk, w śmiech, w lament itp. «zacząć nagle, głośno płakać, krzyczeć, śmiać się»: Dziewczyny, kiedy dowiedziały się, że ich nauczyciel jest podejrzewany o napad na stację benzynową, uderzyły w płacz. – To nieprawda! – krzyczały. SE 03/03/1998.
8. Uderzyć w pokorę «okazać pokorę»: Narozrabiałeś trochę ostatnio w sferze uczuć i niestety, sam będziesz musiał wypić to piwo. Może wykorzystasz to jako nauczkę na przyszłość i przestaniesz bawić się tak swoimi jak i cudzymi uczuciami. Nie pozostaje ci nic innego jak uderzyć w pokorę. WP 21/1998.
9. iron. Woda sodowa uderzyła komuś do głowy «komuś zaczęło się wydawać po jakimś (nawet nieznacznym) sukcesie, awansie, że jest bardzo ważną osobą»: Jak ci się pracowało z Nickiem Noltem i Jeffem Bridgesem? Stone: Obaj są wspaniałymi aktorami. (...) Mimo że każdy z nich spokojnie mógłby uważać się za primadonnę, nie ma w nich żadnej buty. Z pewnością żadnemu z nich woda sodowa nie uderzyła do głowy. CKM 11/2000.
Alkohol (wino, wódka itp.) uderza, uderzył komuś do głowy zob. iść 1.
Coś uderza kogoś po kieszeni zob. kieszeń 2.
Coś uderza w oczy zob. oko 7.
Coś uderzyło jak grom, jak piorun (z jasnego nieba) zob. grom 2.
Krew uderzyła komuś do głowy, do mózgu zob. krew 17.
Uderzać jak taran zob. taran 2.
Uderzać w koperczaki zob. koperczaki.
Uderzyć na alarm zob. alarm 1.
Uderzyć w gaz zob. gaz 2.
Uderzyć w inny ton zob. ton 5.
Uderzyć w kalendarz zob. kalendarz.
Uderzyć w kimono zob. kimono.

Słownik frazeologiczny . 2013.

Игры ⚽ Нужна курсовая?

Look at other dictionaries:

  • uderzać — {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. ndk VIIIa, uderzaćam, uderzaća, uderzaćają, uderzaćany {{/stl 8}}– uderzyć {{/stl 13}}{{stl 8}}dk VIIa, uderzaćrzę, uderzaćrzy, uderzaćrzony {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} zadać cios, raz …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • uderzać się – uderzyć się — {{/stl 13}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} stykać się gwałtownie jakąś częścią ciała z czymś : {{/stl 7}}{{stl 10}}Uderzył się kolanem o szafę. {{/stl 10}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}2. {{/stl 12}}{{stl 7}} zadawać… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • uderzać – uderzyć w konkury — {{/stl 13}}{{stl 7}} ubiegać się o rękę kobiety : {{/stl 7}}{{stl 10}}Pochodził on z dobrego rodu i mógłby śmiało uderzać w konkury do poważnych panien w okolicy. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • uderzać się — w piersi zob. pierś 2. Uderzyć się w głowę, w czoło, w łeb zob. głowa 52 …   Słownik frazeologiczny

  • uderzać się – uderzyć się [bić się] w piersi — {{/stl 13}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} wyrażać skruchę, przyznawać się do winy, także w formie gestu uderzania pięścią w swoją pierś : {{/stl 7}}{{stl 10}}Muszę się uderzyć w piersi i przyznać, że stało się to z mojej… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • uderzać – uderzyć — {{/stl 13}}{{stl 8}}{komuś} {{/stl 8}}do głowy {{/stl 13}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} z powodu osiągniętych sukcesów stać się zarozumiałym, pysznym : {{/stl 7}}{{stl 10}}Sława, powodzenie uderza komuś do głowy.… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • uderzać – uderzyć [bić i syn.] — {{/stl 13}}{{stl 8}}{kogoś} {{/stl 8}}po kieszeni {{/stl 13}}{{stl 7}} narażać na straty finansowe, na duże i nieoczekiwane wydatki : {{/stl 7}}{{stl 10}}Wprowadzane podwyżki uderzają, biją wszystkich po kieszeni. Wesele córki musiało ich… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • uderzać – uderzyć [dawać – dać] w gaz — {{/stl 13}}{{stl 8}}pot. {{/stl 8}}{{stl 7}} opijać się alkoholem : {{/stl 7}}{{stl 10}}Jak w sobotę uderzyli w gaz, to skończyli w poniedziałek. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • uderzać – uderzyć na alarm [na trwogę] — {{/stl 13}}{{stl 7}} alarmować, podnosić alarm (także w formie bicia w dzwony, gongi itp.) : {{/stl 7}}{{stl 10}}W rządzie uderzono na alarm w związku z katastrofalnym w skutkach rozporządzeniem. Zaniepokojona opinia publiczna uderza na alarm.… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • uderzać – uderzyć w kimono — {{/stl 13}}{{stl 8}}pot. {{/stl 8}}{{stl 7}} kłaść się spać, zasypiać : {{/stl 7}}{{stl 10}}My tu pracujemy, a ty sobie uderzasz w kimono?! Był zmęczony i szybko uderzył w kimono. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”